Difüzyon nedir, Difüzyon Çeşitleri Nelerdir ve Difüzyonun Özellikleri
Difüzyonda, bir madde daha yoğun bir bölgeden daha az yoğun olan bir bölgeye geçer. Bu olaya difüzyon denir. Difüzyon süreci basit veya kolaylaştırılmış olabilir.
Difüzyon sürecinde, çözünen madde daha yoğun bölgeden daha az yoğun bölgeye geçer.
Difüzyon, maddelerin daha yoğun bir bölgeden daha az yoğun bir bölgeye rastgele ve kendiliğinden bir şekilde taşındığı fiziksel bir süreçtir. Bu işlem, örneğin bir bardak suya bir boya konulduğunda gözlemlenebilir. Zamanla, boya eşit olarak yayılır (dağılır).
Difüzyon, hücrede farklı çözünen konsantrasyona sahip bir ortama yerleştirildiğinde meydana gelen bir işlemdir. Hücre tarafından enerji tüketimi olmadan (pasif taşıma), çözünen madde daha yoğun olan bölgeden daha az yoğun olana geçer. Bu süreç iki ana türe ayrılabilir: basit ve kolaylaştırılmış difüzyon.
Difüzyon Çeşitleri Nelerdir?
Hücre tarafından enerji tüketimi olmadan (pasif taşıma), çözünen madde daha yoğun olan bölgeden daha az yoğun olana geçer. Bu süreç iki ana türe ayrılabilir: basit ve kolaylaştırılmış difüzyon.
Basit Difüzyon
Basit difüzyonda, maddeler yalnızca konsantrasyon gradyanının kuvveti ile zar boyunca hücre içine ve dışına hareket eder. İşlemin hızı, taşınacak moleküllerin boyutuna ve lipitlerdeki çözünürlüklerine bağlıdır. Bir molekül ne kadar yağda çözünürse, penetrasyonu o kadar hızlı olacaktır.
Kolaylaştırılmış Difüzyon
Kolaylaştırılmış difüzyonda, molekülleri zarın bir tarafından diğer tarafına aktaran özel proteinler yardımıyla maddeler içeri ve dışarı hareket eder. Bu taşımayı gerçekleştiren iki grup protein vardır: kanal proteini ve taşıyıcı protein.
Kanal proteini, maddelerin zardan geçmesine izin veren gözenekler görevi görür. Bu durumda da enerji harcanmaz ve moleküller daha yoğun ortamdan daha az yoğun ortama geçer. Bu tip kolaylaştırılmış difüzyonda taşınacak çözünenin kanal proteinleri ile zayıf bir şekilde etkileşime girdiği gözlenir.
Ayrıca, az etkileşime giren gözeneklerin aksine, belirli bir çözünen maddenin geçişini sağlamak için yapısal değişikliklere uğrayan taşıyıcı proteinler de vardır. Taşınacak madde proteine bağlanır ve bu, maddenin zarın diğer tarafına taşınmasını sağlayan değişikliklere uğrar. Hücrede sınırlı sayıda taşıyıcı protein olduğunu, bu nedenle her parçacığın maksimum taşıma kapasitesi olduğunu belirtmekte fayda var.
Kolaylaştırılmış difüzyona örnek olarak glikoz, amino asitler ve iyonların taşınmasını verebiliriz.
